تبیین ریشه های تاریخی نقش بته جقه در تمدن ایران باستان و طراحی و نمونه سازی زیورآلات با بهره گیری از فرم بته جقه

thesis
abstract

با توجه به تحولات نوین فرهنگی در جامعه امروزی، نیاز ما ایرانیان به بررسی های جدید و علمی و پربار درباره تاریخ پرفراز و نشیب سرزمین اجدادیمان و دیانت و فرهنگ آن، بیش از پیش آشکار شده است. بته جقه یکی از نقوش سنتی، کهن سال و پر کاربرد است که به عنوان نقشی تزئینی در بسیاری از هنرهای ایران به چشم می خورد. درباره اصل و منشأ و ریشه نقش بته جقه در میان هنرشناسان اختلاف نظر زیاد است و تحولات بسیار زیاد این نقش باعث شده تا هنرشناسـان شکل های گوناگونی را بنابر دلایل متعددی به آن نسبت دهند. اما باید در نظر داشت که پیشینیان برای باورها و اعتقادات و مفاهیم خاص و ویژه موجود در آیین های مذهبی و همچنین فرهنگ خود به نمادپردازی و خلق اثر می پرداختند؛ به عبارتی می توان گفت تمام آثار هنری، رفتاری ناشی از روحیات و اعتقادات تأثیر گذار بر ذهن هنرمند و صنعتگر سازنده اند و همچنین نقوش سنتی هر قوم، نشانی از رشد و شکوفایی فرهنگ و تمدن آن قوم می باشد؛ از این رو برای بهتر شناختن ریشه ها و پیشینه ها و هویت فرهنگی خود، شایسته است که به بررسی این نقوش پرداخته، مفاهیم نمادین آنها را استخراج کنیم. هدف از انتخاب این موضوع معرفی نقش بته جقه و یافتن ریشه های تاریخی آن بوده است که منجر به شناخت مفاهیم موجود در این نقش و استفاده درست، مناسب و به جا از آن در طراحی و تولید آثار هنری و جواهرسازی معاصر می شود؛ چرا که نقوش نمادین بر اثر مرور زمان مفهوم نمادین خود را تا حدی از دست داده و جنبه تزئینی پیدا می کنند. هنرمندان نیز به دلیل عدم آگاهی از معنای اصلی این نقوش و بنا بر خلاقیت خود، در فرم و نقش آنها دست برده، جابه جایی ها و تغییراتی پدید می آورند که نقش را از اصل خود دور می گرداند. نظر به اینکه در بررسی فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی باید سه بخش اساسی، مدارک تاریخی مکتوب، اساطیر نخستین و آثار بیرون آمده از دل خاک را مورد مطالعه و بررسی قرار داد و با در کنار هم قرار دادن آنها به نتیجه نهایی دست یافت، در این پایان نامه پیشینه های تاریخی، هنری و دینی و آیینی آن دسته از اقوام ساکن در نجد ایران در دوران پیش از اسلام مورد بررسی قرار گرفته اند که در آثار به جای مانده از آنان فرم بته جقه (در قالب فرم شاخ گاو و قوچ، بال پرندگان و عناصر گیاهی، با توجه به متون کهن و اسطوره های ایران) به چشم می خورد. در این میان آن دسته از نقوش بدست آمده که به دوره ایران باستان(از ابتدای ماد تا پایان ساسانی) متعلق بودند، با توجه به دوره تاریخی در جداولی تنظیم و مورد آنالیز قرار گرفته و در نهایت روند تغییر شکل آنها در هر دوره نسبت به دوره پیشین بیان می گردد. با توجه به بخش عملی این پایان نامه که طراحی و نمونه سازی زیورآلات می باشد، مطالبی در زمینه مواد و مصالح، ابزارآلات و مراحل و شیوه های ساخت زیورآلات آورده شده و همچنین زیورآلات در دنیای معاصر به ویژه در ایران مورد بررسی اجمالی قرار گرفته اند و در نهایت تصاویر طراحی ها و نمونه های ساخته شده زیورآلات همراه با توضیحات لازم آورده شده اند. درست است که جواهرات امروزی خاص دوران معاصر هستند ولی شایسته است که طرح هایی که در طراحی و ساخت زیورآلات به کار می روند با توجه به هویت ملی و فرهنگی انجام گیرند. زیرا روح یک انسان در رابطه با هویت فرهنگی اوست. نقش بته جقه که یکی از نقوش سنتی ایران زمین است. در روال تحقیقات این پایان نامه، این نتیجه حاصل شد که فرم بته جقه از فرم شاخ گاو و قوچ، بال پرندگان، درخت سرو و برگ گل نیلوفر گرفته شده است و به طور کلی نقشی است که با فـرّه ایزدی، همای سعادت و درخت زندگی مرتبط بوده، نمادی است از جاودانگی و سرافرازی و پیروزی و نشانی است از شأن و جلال و بزرگی؛ هرچند امروزه این نقش را بیشتر یک عنصر گیاهی و مرتبط با درخت زندگی می دانند. نتیجه بدست آمده در روند انجام پروژه عملی، این است که نقش بته جقه انعطاف پذیر بوده و قابلیت اجـرایی بالایی دارد، از این رو می تواند از ترکیب بندی های متنوعی برخوردار شود. بنابر این نقشی است که ضمن داشتن اصالت، می تواند بر اساس سلیقه امروزی طراحی گردد و برای طراحـی جواهرات و همچنین سایر هنرها به کار رود.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

معانی نمادین نقش مایه بته جقه

هنر در جوامع مختلف، ظهور یکی از معانی خلقت و اسطوره‌های مربوط به آن است که به‌ صورت نماد و در نتیجه به صورت نقوش در آثار بشری نمایان گشته است، این نقوش صرفاً جنبه تزئینی ندارند و معانی و مفاهیم عالی‌تری ارائه می‌کنند و به خاطر جنبه‌های نمادین یکی از متنوع‌ترین نمادگرایی‌ها هستند. بته که به‌ عنوان نقشی گیاهی و تزئینی در هنرهای سنتی، به صورتی فراگیر مورد استفاده قرارگرفته، نگاره‌ای است نمادین از ا...

full text

معانی نمادین نقش مایه بته جقه

هنر در جوامع مختلف، ظهور یکی از معانی خلقت و اسطوره های مربوط به آن است که به صورت نماد و در نتیجه به صورت نقوش در آثار بشری نمایان گشته است، این نقوش صرفاً جنبه تزئینی ندارند و معانی و مفاهیم عالی تری ارائه می کنند و به خاطر جنبه های نمادین یکی از متنوع ترین نمادگرایی ها هستند. بته که به عنوان نقشی گیاهی و تزئینی در هنرهای سنتی، به صورتی فراگیر مورد استفاده قرارگرفته، نگاره ای است نمادین از اعت...

full text

مطالعۀ نقش مایۀ بته جقه در فرش ایران

نقش بته جقه نقش مایه ای است که در هنر فرش ایران دورۀ اسلامی به کار گرفته شده است. سابقۀ استفاده از این نقش در هنر ایران همواره مورد بحث بوده است. گروهی این نقش را نقش مایه ای ایرانی می دانند که از تزیینات پیش از اسلام متولد شده است، مانند درخت سرو یا نقش بال حیوانات دورۀ ساسانی. در مقابل، گروه دیگر آن را نقش مایه ای می دانند که به واسطۀ شال های کشمیری هند به هنر ایران وارد شده است. نقش بته جقه ...

full text

سابقه بته جقه در هنر و فرهنگ ایران پروژه عملی:جمع آوری و بازسازی تعدادی از بته جقه های تاریخی و سنتی ایران (کاربری گرافیک امروز)

با دقت در آثار نمادینی که از دیرباز چشمها را زینت می دهد و توجه در مانایی این نقوش این معنی رخ می نماید که ارزشی بنیادین پشتوانه آنها است. ایرانیان اغلب معناگرا و اندیشه مند، هنری نمادین را برای نجات آیندگان میراث نهادند. این میراث رمزی در اولین مقام شایسته کشف و ارج نهادن است. از این روی بته جقه بعنوان میراثی عظیم نگارنده را شایسته حضوری دقیق نمود. در این بررسی بته جقه بر خلاف آنچه تاکنون ثبت ...

ساخت آثار چوبی کاربردی به منظور دکوراسیون داخلی با الهام از نقش بته جقه در ترمه های ایران و کشمیر

بته جقه به عنوان یکی از نقوش گیاهی و از عناصر تزئینی متداول و کاربردی در هنرهای سنتی که به صورتی فراگیر مورد استفاده هنرمندان قرار گرفته است،این نقش نگاره ای است متوازن و متعادل با هماهنگی موجود در میان اجزاء درونی و ترکیب بیرونی اش که در طی زمان و گذر جغرافیایی اش از میان فرهنگهای مختلف همیشه راه تکامل و زیبایی را طی کرده و در این گذر در مناطقی مانند ایران و کشمیر مانده و متکامل شده است.این آر...

سیر تحول نقش مایه بته جقه در ایران تا پایان دوره صفوی

در آثار به دست آمده از ایران، از دیرباز نقوشی به کار رفته که برخی از آن ها با اندکی تغییر، امروزه نیز کاربرد دارند. تعدادی از این نقش ها، با گذر زمان دچار تحولاتی گشته و در بعضی دوره ها نسبت به دوره پیشین، به گونه ای جدید در هنرها پدیدار شده اند. تحول یافتن این گونه نقش ها، منشأ آن را برای ما مبهم کرده و باعث ایجاد گمانه های مختلفی در این زمینه شده است. بته جقه یکی از این نقوش است. در منابع پژو...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023